1. Rize Kalesi
Burası neresi? Denizden 150 metre yüksekte doğal bir tepe üzerinde kurulu olan Rize Kalesi, iç ve aşağı kale olmak üzere iki ayrı yapıdan oluşmaktadır. Aşağı kalenin 13. yüzyılda; iç kalenin ise I. Justinianus döneminde 527-565 yılları arasında inşa edildiği tahmin edilmektedir. Zaman içerisinde, yoğun yerleşim nedeniyle, aşağı kaleden geriye yalnızca kuleler ve birkaç sur parçası kalmıştır. Rize’nin en bilinen tarihi mekanlarından biri olan Rize Kalesi, günümüzde turistik bir çay bahçesi/kafe olarak hizmet veriyor.
Şehir merkezinin güneybatısında yer alan Rize Kalesi, 480 metrekarelik bir alan üzerinde, düzgün kesme taş ve moloz taştan inşa edilmiş surlarla çevrili tarihi bir kaledir. Kalenin sur yükseklikleri 2 metreye kadar ulaşmaktadır. Yarım daire şeklinde beş adet kuleye sahip olan Rize Kalesi’nin restorasyon çalışmaları günümüzde hala devam etmektedir.
2. Zilkale
Burası neresi? Zilkale Rize’nin Çamlıhemşin ilçesinde Çat Vadisi üzerinde bulunan birinci derece arkeolojik sit alanı içerisinde yer almaktadır. Turizm açısından yerli yabancı birçok turistin ilgisini çeken Zilkale, denizden 750 metre yükseklikte, Fırtına Deresi’nin batı yamaçları üzerinde konumlanmıştır. Kalenin dış kale, orta surlar ve iç kale olmak üzere üç bölümü bulunmaktadır. Orta kale kısmı ise muhafız binası, şapel ve baş kule bölümlerine sahiptir.
14. yüzyılda Trabzon İmparatorluğu döneminde inşa edildiği tahmin edilen Zilkale, İspir’e ulaşan önemli bir Ortaçağ kervan yolunun güvenliğini sağlamak amacıyla kullanılmıştır. Bir süre sonra Osmanlı tarafından fethedilen kale, askeri amaçla kullanılmaya devam etmiştir. Öyle ki kalede bulunan iki el topu günümüzde Trabzon Müzesi‘nde sergilenmektedir. Zilkale ile ilgili halk arasında ”kaleyle dere arasında gizli bir geçidin olduğu ve zamanla kapandığı” gibi birçok efsane anlatılmaktadır.
3. Ciha Kalesi
Burası neresi? Rize’nin Pazar ilçesinde bulunan Ciha Kalesi, 14. yüzyılda Cenevizliler tarafından yapıldığı tahmin edilen tarihi bir köprüdür. Geçmişte gözetleme ve haberleşme aracı olarak kullanılan Ciha Kalesi, Hemşin Deresi’nin doğusunda yer almaktadır. Ciha Kalesi, Rize’nin yeni keşfedilen tarihi yapılarından biri olup, şuan Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından restorasyon çalışmaları devam etmektedir.
Dairesel bir plana sahip olan Ciha Kalesi, yemyeşil çay bahçelerinin arasında iki kule ve içinde bulunan yine daire şeklinde bir kuleden oluşmaktadır.
4. Kız Kalesi
Burası neresi? Rize’nin Pazar ilçesinde yer alan Kız Kalesi’nin yapımıyla alakalı kesin bir bilgi olmamasına karşın 13. ve 14. yüzyıllar arasında inşa edildiği düşünülmektedir. Küçük bir yarımadanın üzerinde, kara ile bağlantısı olmadan konumlanmış olan Kız Kalesi, kayalık bir zemine sahiptir.
Muazzam bir taş işçiliğine sahip olan Kız Kalesi, günümüzde sağlam kalan tek gözetleme kulesiyle Rize’nin tarihi simgelerinden biri olarak önemini korumaktadır. Kalenin Cenovalılar tarafından Cenovalı bir prenses için yaptırıldığı rivayet edilmektedir. Yapının birçok kayıtta “Kız Kulesi” olarak geçtiğini de belirtmemiz gerekiyor.
5. Kale-I Bala
Burası neresi? Rize’nin tarihi yerleri ve yapılarından biri olarak, Çamlıhemşin ilçesine 40 km uzaklıkta bulunan Kale-i Bala, Fırtına Deresi’ne hakim bir noktada, Hisarcık Köyü’nde yer almaktadır. Kaçkarlardan Anadolu’ya açılan Başhemşin ve Tatos Geçidi’ne oldukça yakın bir konumdadır. Kalenin uzunluğu 70 metre ve genişliği yaklaşık 25 metredir.
Zil Kale ile yapı ve duvar işçiliği bakımından benzerlik gösteren ve isim olarak ”yüksekteki – yukarıdaki” anlamına gelen Kale-i Bala’nın, yine aynı dönem içerisinde, yani 14. ve 15. yüzyıllar arasında inşa edildiği tahmin edilmektedir. Kimi kaynaklarda ”Varoş Kale” olarak geçen kale, Rize’nin tarihi yerleri açısından oldukça önemli bir yapıdır. Kalenin surları yer yer 1 metreye kadar ulaşmaktadır.
Sarp kayalıklar üzerinde konumlanmış olan kale, mimari olarak dikdörtgen bir yapıya sahiptir. Günümüzde tahrip olmuş, harabe bir halde olan Kale-i Bala’nın yakınlarında, şehitlik olduğu iddia edilen mezarlar ve kale ile aynı dönemde yapıldığı tahmin edilen bir cami bulunmaktadır. Yapıldığı dönemde, Zil Kalesi ve Ciha Kalesi gibi ticaret yolunun güvenliğini sağlamak amacıyla inşa edilmiş olan yapı, bugün Rize Valiliği ve İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü tarafından koruma altına alınmıştır.
Yorumlar
Yorum Gönder